Sayfa: 18(48), 54-78

Dil: Türkçe

Tarih: 2021-01

Tür: Akademik Makale

Yayın Adı: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Yayıncı: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi

Özet

Türkçe’ye Farsça’dan geçen beste kelimesi zaman içinde klasik Türk müziği geleneğinde yeni müzik eseri meydana getirmek anlamına gelecek şekilde kullanılmaya başlamış ve bu kelime zaman içerisinde bütün müzik türlerinde kullanılacak şekilde yaygınlık kazanmıştır. Bu makalenin amacı beste kavramının anlam dünyasının, herhangi bir hiyerarşik sıralama yapılmadan, analiz edilmesidir. Bu analiz için başta klasik Türk müziği ve Türk halk müziği olmak üzere Anadolu müziklerinde beste yapma edimini karşılayan kelimeler tespit edilmiştir. Bu sayede beste kavramı en geniş kapsamı itibariyle kendisine yöneltilen dört temel soruyla analitik olarak tasnif edilmiştir. Yöntem olarak, bestelenmiş bir müzik eserinin ortaya çıkış şekline dair soracağımız bazı temel sorular, beste kavramının, kültürel açıdan anlaşılması yönünde imkanlar sağlayacaktır. Besteye dair sorulabilecek ilk soru bestenin bir yaratı mı, buluntu mu, hatırlayış mı ya da keşif mi olduğudur. İkinci soru, besteyi kaç kişinin yaptığıdır. Üçüncü soru, bestenin önceki bestelere ne kadar benzediği sorusudur. Dördüncü soru ise bestenin gerçek bestecisinin kim olduğu sorusudur. Bu makalede beste kavramı üzerinden temel olarak bu dört soruya cevap aranmış ve sonuç olarak beste kavramına yaklaşımda analitik bir çerçeve oluşturulmuştur. Abstract The term beste, was borrowed from Persian and has acquired the meaning to create new musical works (i.e., composing) in the Ottoman-Turkish music tradition. Over time, beste has gained widespread use in almost all music genres in Turkey. The aim of this article is to analyze the concept of composition from an ethnomusicological perspective, without resorting to hierarchies. The scope of this article includes terms that are used to define the act of composing (and compositions) in the musics of Turkey, primarily in Turkish Folk and Classical Music. In order to classify and analyze compositions, four methodological questions regarding the nature of the compositions were asked and then answered according to historical and ethnographic data. The first one of these questions is whether the composition is a creation, a finding, a remembrance/recollection, or a discovery. The second question is regarding the number of musicians involved in the process of composing. The third question is how similar the composition is compared to previous compositions. The fourth question is who the real composer of the composition is. As a result of posing these four questions to the concept of composition, an analytical framework was created in the study of compositions.